Realizacja zadań związanych z sprawami społecznymi, rodziną oraz zdrowiem stanowi odzwierciedlenie działań podejmowanych na podstawie polityk programów i strategii przyjętych przez Władze Grodziska Mazowieckiego. Do najważniejszych z nich należą:

• • Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Grodzisk Mazowiecki (w trakcie opracowania),

  • Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie i Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Grodzisk Mazowiecki na lata 2023-2026,

  • Gminny Program Wspierania Rodziny na lata 2023-2025,

  • Grodziska Karta Dużej Rodziny,

  • Wieloletni program "Posiłek w szkole i w domu" na lata 2024-2028,

  • Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii w Gminie Grodzisk Mazowiecki na lata  2023-2026.

Dokładniejszy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej Realizowanym Politykom, Programom i Strategiom.

Aktualny poziom wydatków na pomoc społeczną i wsparcie dla rodziny w 2024 r. wiąże się z kontynuowaniem działań Gminy Grodzisk Mazowiecki związanych ze wsparciem materialnym dla mieszkańców. 

Na wzrost poziomu wydatków miała wpływ m.in. ustawa o bonie energetycznym oraz o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia cen energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepła systemowego z 23 maja 2024 r. Na rosnącą tendencję wpłynęło również przedłużenie kolejnych regulacji wspierających polskie rodziny w postaci dodatku osłonowego niwelującego koszty energii, gazu i żywności, który w 2024 r. charakteryzował się większą kwotą wydatkowaną z budżetu gminy na ten cel niż w roku poprzednim.

Pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości.

Zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie tym sytuacjom przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwienia im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. 

Zakres pomocy społecznej obejmował zadania określone w ustawie o pomocy społecznej. Ośrodek Pomocy Społecznej wykonywał także zadania wynikające z innych aktów prawnych m.in. z ustawy o świadczeniach zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych, ustaw o dodatku osłonowym, elektrycznym czy ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. 

Obecna struktura organizacyjna Ośrodka Pomocy Społecznej jest odpowiedzią na diagnozowane na przestrzeni wielu lat potrzeby środowiska lokalnego, określone w oparciu o analizę i ocenę występujących zjawisk, powodujących zapotrzebowanie na różne formy wsparcia. 

Łącznie na realizację zadań z zakresu pomocy społecznej w 2024 r. OPS wydatkował 45.389.999,14 zł. 

Źródłem finansowania zadań realizowanych przez OPS są: 

• środki własne gminy, 

• dotacja do zadań własnych, 

• oraz dotacja do zadań zleconych.

W trakcie 2024 r. OPS kompleksowo realizował zadania własne oraz zadania zlecone z zakresu pomocy społecznej. Dodatkowo, pozyskano środki oraz inne świadczenia ze źródeł zewnętrznych, np. w ramach programów "Posiłek w szkole i w domu", "Pomoc Żywnościowa", "Korpus Wsparcia Seniora" czy "Opieka 75+". Ponadto, w ramach prowadzonej działalności statutowej OPS w swojej bieżącej pracy realizował projekty socjalne i działania środowiskowe, takie jak koordynacja pracy Punktu Informacyjno-Konsultacyjnego, przygotowanie paczek mikołajkowych, a także w zakresie nowych projektów społecznych we współpracy z Stowarzyszeniem „Dla Autyzmu”, FISE, LGD Ziemia Chełmońskiego oraz NGO.

Przyczyny korzystania z pomocy społecznej w 2024 r.

• W 2024 r. świadczeniami pieniężnymi objęto 569 rodzin, a niepieniężnymi 342 rodziny. 

• Pracę socjalną świadczono wobec 350 rodzin.

W ramach zadań zleconych z pomocy skorzystało 18 dzieci, którym udzielono pomocy w formie specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

Ochrona zdrowia to sektor, który często nie charakteryzuje się wysokimi wydatkami, ale pomimo tego, zakres realizowanych zadań pozostaje zróżnicowany. Podstawowe obowiązki gminy w tym zakresie zostały zawarte w ustawie o samorządzie gminnym, która wskazuje, iż zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy, wśród których uwzględnia się m.in. sprawy ochrony zdrowia. Jednakże szczegółowe kompetencje określają także inne akty prawne, w szczególności ustawy, które dotyczą przedsięwzięć związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz przeciwdziałaniem narkomanii.

Corocznym przedsięwzięciem realizowanym przez gminę były zadania określone w ramach programu rozwiązywania problemów alkoholowych oraz przeciwdziałania narkomanii. W założeniu uwzględniał on tworzenie warunków przeciwdziałających problemom związanym z uzależnieniami i przemocą w rodzinie, a także działania na rzecz ograniczenia dostępności do alkoholu oraz profilaktykę uzależnień zarówno wśród dzieci, młodzieży, jak i dorosłych.

Łączne wydatki w ochronie zdrowia w 2024 r. wyniosły ponad 3,2 mln zł, w tym najwyższa kwota wynosząca 1,4 mln zł to wydatki inwestycyjne. Wydatkowano również w celu przeciwdziałania uzależnieniom. Wydatki te w głównej mierze skupiały się na zwiększeniu dostępności do instytucji wspomagających proces leczenia oraz rehabilitacji osób nadużywających substancji psychoaktywnych i ich rodzin, a także na poprawie skoordynowanych działań profilaktycznych, informacyjnych, edukacyjnych i szkoleniowych. Pozwoliło to m.in. na zapewnienie funkcjonowania świetlic profilaktyczno-wychowawczych, a także podjęcie szeregu innych zadań, które w głównej mierze były realizowane w ramach działań zatrudnionego w Ośrodku Pomocy Społecznej głównego specjalisty do spraw uzależnień.

Zgodnie z Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii w 2024 r. zrealizowano szereg działań o charakterze profilaktycznym, terapeutycznym i rehabilitacyjnym, dotyczących zażywania środków psychoaktywnych, skierowanych do mieszkańców Gminy Grodzisk Mazowiecki.

W 2024 r. w Grodzisku Mazowieckim kontynuował swoją działalność Punkt Informacyjno–Konsultacyjny. W PIK-u dyżurowali: prawnik, konsultant ds. uzależnień, konsultant ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie, psycholog dla dorosłych oraz psycholog dla dzieci. 

Główny specjalista ds. uzależnień prowadził zapisy do specjalistów oraz obsługę techniczną i administracyjną Punktu Informacyjno–Konsultacyjnego jak i Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (GKRPA).

Na rzecz ochrony zdrowia w 2024 r. podjęte zostały również inne działania obejmujące współpracę z organizacjami pozarządowymi. Dzięki temu kontynuowano realizację zadań z zakresu ochrony i promocji zdrowia, w tym działalności leczniczej w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej. 

Dokładniejszy opis zadań zrealizowanych w ramach pożytku publicznego znajduje się w części raportu dotyczącej Współpracy z NGO.